Kontrakty terminowe otwierają inwestorom drzwi do bardziej złożonych strategii niż prosty handel akcjami. To instrumenty, które pozwalają nie tylko czerpać zyski z wzrostów, ale również spekulować na spadki cen aktywów. Ten artykuł wprowadzi Cię w świat kontraktów terminowych, wyjaśniając ich strukturę i możliwości, jakie oferują na rynku finansowym.
Handel akcjami może wydawać się oczywisty dla wielu inwestorów, ale kontrakty terminowe oferują głębsze analizy i szersze opcje. To zobowiązania kupna lub sprzedaży określonych instrumentów w przyszłości po ustalonej cenie. Rozgrywają one ważną rolę na giełdach i w domach maklerskich. Umożliwiają inwestorom zajmowanie pozycji krótkich i długich w zależności od przewidywań rynkowych. Zapraszamy do lektury, która wyjaśni, jak kontrakty terminowe mogą wpłynąć na Twoje inwestycje.
Jak działają kontrakty terminowe?
Kontrakty terminowe to narzędzie finansowe o korzeniach sięgających XVII-wiecznej Japonii. Gdzie rolnicy wychodząc naprzeciw niepewności rynkowej, decydowali się na przedwczesną sprzedaż plonów po ustalonych cenach. Ten dalekosiężny pomysł przeniósł się na grunt amerykański, ewoluując na przestrzeni wieków w zaawansowane instrumenty finansowe na Chicago Mercantile Exchange. Od lat 70. i 80. XX wieku kontrakty terminowe objęły swoim zasięgiem nie tylko produkty rolne, ale również waluty, akcje, a nawet indeksy.
W dzisiejszych czasach, zamiast fizycznej wymiany towarów, handluje się „przewidywaniami” co do przyszłej wartości aktywów. Kontrakty terminowe stały się formą zakładu między uczestnikami rynku o to, jaki kurs będą miały określone aktywa w przyszłości. Przy zakupie kontraktu (pozycji długiej) inwestorzy liczą na wzrost wartości aktywów bazowych. W przypadku sprzedaży kontraktu (pozycji krótkiej) zakładają spadek wartości. Zwycięska strona to ta, która trafnie przewidziała zmiany rynkowe.
Rozliczenie kontraktu następuje w umówionym dniu wygaśnięcia kontraktu, ale istnieje opcja wcześniejszego wyjścia z transakcji poprzez wykonanie operacji odwrotnej. Dla przykładu, jeśli inwestor zajął pozycję krótką, może wyjść z niej przez zakup identycznego kontraktu. Podobnie, z pozycji długiej można się wycofać, sprzedając kontrakt. W ten sposób kontrakty terminowe oferują elastyczność i różnorodność strategii inwestycyjnych na współczesnym rynku finansowym.
Polecany artykuł: Inwestycja w srebro – gdzie kupić? Czy warto?
Czym są depozyt zabezpieczający i dźwignia finansowa?
Depozyt zabezpieczający to suma, którą inwestor wpłaca, by zabezpieczyć transakcje na rynkach pochodnych, takich jak kontrakty terminowe. Dźwignia finansowa to mechanizm umożliwiający handel większą wartością aktywów niż posiada się kapitału, zwiększając potencjalny zysk, ale także ryzyko straty.
Omawiane kontrakty przyciągają inwestorów możliwością szybkiego zysku, a kluczową rolę w tej mechanice odgrywa dźwignia finansowa. Jeśli na przykład kurs spółki XYZ wzrasta z 50 zł do 55 zł, trzymając jej akcje, zarobimy 10%. Ale za pomocą kontraktu terminowego na te akcje, zysk może być wielokrotnie wyższy dzięki efektowi dźwigni, która zwiększa efektywność naszej inwestycji.
Należy jednak pamiętać, że dźwignia może zarówno potęgować zyski, jak i zwiększać ryzyko strat. Kontrakty terminowe związane są również z wymogiem utrzymania depozytu zabezpieczającego, określanego przez instytucje takie jak KDPW. Dla przykładu, wymagany depozyt może wynosić 20 tys. zł, ale zastosowanie dźwigni finansowej pozwala na jego zmniejszenie. Co może uczynić inwestycję bardziej dostępną nawet dla indywidualnych graczy rynkowych.
Przegląd rodzajów kontraktów
Kontrakty można podzielić na różne kategorie, zależnie od miejsca zawarcia i przedmiotu umowy. Istnieją dwa główne typy: kontrakty futures, które zawiera się na giełdach takich jak GPW, oraz kontrakty forward, które reguluje się poza giełdowym rynkiem.
Zależnie od tego, co stanowi bazę dla kontraktu, wyróżniamy kontrakty terminowe na akcje popularnych spółek jak PKO BP czy KGHM, kontrakty na różne indeksy giełdowe, na przykład WIG20 czy specjalistyczne jak WIG.Banki. Również surowce mają swoje kontrakty terminowe, ale na GPW to CFD cieszą się większą popularnością. Są one dostępne na platformach tradingowych i oparte o notowania surowców z giełdy CME.
Do kategorii kontraktów terminowych zalicza się także te oparte na kursach walut, które umożliwiają spekulację na wzrostach i spadkach wartości walut światowych. Każdy z tych kontraktów ma swoją unikalną charakterystykę i jest dostosowany do potrzeb różnych grup inwestorów, od tych indywidualnych po duże podmioty inwestycyjne.
Kontakty terminowe a kontrakty CFD
Kontrakty terminowe często mylone są z CFD, choć są to różne produkty finansowe. Oba to instrumenty pochodne, które wykorzystują dźwignię finansową i pozwalają na zarówno długie, jak i krótkie pozycje na rynku. Zobaczmy teraz, jak się różnią.
Pierwszą różnicą jest miejsce obrotu – kontrakty terminowe handluje się na giełdzie, podczas gdy CFD to produkty pozagiełdowe. Oznacza to, że transakcje z kontraktami terminowymi mogą wpływać na popyt i podaż aktywów na giełdzie, a przez to na ich wycenę. W przeciwieństwie do tego, CFD negocjuje się bezpośrednio z brokerem i nie wpływają one na rynek.
Kolejna różnica dotyczy depozytów zabezpieczających – kontrakty terminowe zwykle wymagają ich więcej niż CFD. Dodatkowo, trzymając pozycje w CFD, płaci się punkty swapowe, natomiast w kontraktach terminowych nie ma takiej opłaty.
Ostatnia różnica to czas wygaśnięcia kontraktów. Kontrakty terminowe wygasają po określonym czasie i nie można ich automatycznie odnowić. W przeciwieństwie do CFD, które często dają możliwość przedłużenia pozycji.
Zobacz również: Inwestycja w złoto. Gdzie i jak je kupić?
Jak zacząć przygodę z tym instrumentem finansowym?
Aby inwestować w kontrakty, najpierw musisz mieć konto inwestycyjne. Możesz otworzyć je w biurze maklerskim lub, jeśli już takie posiadasz, podpisać aneks do umowy. Brokerzy wymagają, byś zdał test wiedzy o kontraktach terminowych. Test sprawdza, czy rozumiesz ryzyko związane z tymi instrumentami. Jeśli wyniki testu nie będą zadowalające, nie uzyskasz dostępu do handlu kontraktami terminowymi.
Na GPW oferowane są kontrakty terminowe, ale niektóre biura maklerskie umożliwiają również handel kontraktami z rynków zagranicznych. Jeśli chcesz inwestować w CFD, które zwykle wymagają mniejszego depozytu zabezpieczającego, warto sprawdzić ofertę dostępną u brokerów oferujących te instrumenty.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Rozliczenie kontraktów terminowych następuje w wyznaczonym dniu ich wygaśnięcia, a do momentu tego rozliczenia żadna ze stron nie dokonuje zapłaty. W przypadku kontraktów forward, istnieje również opcja negocjacji ceny kontraktu przed jego finalnym rozliczeniem.
Kontrakty terminowe są instrumentami „symetrycznymi”, gdzie obie strony transakcji przyjmują zobowiązania. Natomiast opcje charakteryzują się „asymetrią”, gdyż jedna strona uzyskuje prawo. Natomiast to nie obowiązek do dokonania transakcji, a druga strona przyjmuje zobowiązanie do jej realizacji. W przypadku gdy strona posiadająca prawo zdecyduje się na wykonanie opcji.
Nie, ETF (Exchange-Traded Fund) to fundusz notowany na giełdzie, który działa jak akcja i zazwyczaj replikuje wyniki danego indeksu lub sektora. Kontrakt terminowy to instrument pochodny, który różni się od ETF. Między innymi brakiem elementu arbitrażu, a jego notowania często zawierają premię w stosunku do indeksu bazowego.
Ceny kontraktów terminowych są zależne od wartości instrumentu bazowego, ponieważ są to instrumenty pochodne, których wartość pochodzi od zmian cen innych aktywów, takich jak akcje, obligacje czy surowce.