W dynamicznym świecie finansów, gdzie walka z nielegalnymi zyskami jest nieustanna. Istotną rolę pełni procedura Anti-Money Laundering (AML), czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy.
Procedura AML to kompleksowy system praw, regulacji i procedur. Ma na celu wykrywanie i zapobieganie ukrywaniu nielegalnie uzyskanych środków jako legalnych dochodów. Pranie pieniędzy, termin powiązany z tym reżimem regulacyjnym. Obejmuje różnorodne działania ukrywające finansowe ścieżki przestępstw, od drobnych uników podatkowych po korupcję i finansowanie terroryzmu.
Procedura AML w Polsce
W Polsce, podobnie jak w innych krajach, procedura Anti-Money Laundering (AML) odgrywa kluczową rolę w systemie finansowym. Jest to zbiór polityk i praktyk mających na celu zapewnienie, że instytucje finansowe oraz inne podmioty regulowane zapobiegają, wykrywają i zgłaszają przestępstwa finansowe, a w szczególności działania związane z praniem pieniędzy. Procedura AML jest często łączona z działaniami przeciwko finansowaniu terroryzmu, tworząc system znany jako AML-CFT.
Przepisy AML zyskały na znaczeniu w wyniku działań Międzynarodowej Grupy Działań Finansowych (FATF) i wprowadzenia międzynarodowego ramienia standardów przeciwdziałania praniu pieniędzy. Te standardy zaczęły odgrywać większą rolę po 2000 roku. Wówczas FATF rozpoczęła proces publicznego identyfikowania krajów, które były niedostateczne w swoich prawach dotyczących prania pieniędzy i współpracy międzynarodowej.
Efektywny program AML wymaga od jurysdykcji kryminalizacji prania pieniędzy. Dając odpowiednim regulatorom i policji uprawnienia i narzędzia do śledztw; możliwość dzielenia się informacjami z innymi krajami. Jak również wymóg, aby instytucje finansowe identyfikowały swoich klientów, ustanawiały kontrole oparte na ryzyku, prowadziły ewidencję i zgłaszały podejrzane działania.
Instytucje finansowe muszą przestrzegać przepisów AML, w tym prowadzenia due diligence wobec klientów oraz śledzenia i zgłaszania podejrzanych transakcji. Wraz z rozwojem technologii, takich jak big data i sztuczna inteligencja, mechanizmy AML stają się coraz bardziej zaawansowane. Pomagając w walce z coraz bardziej złożonymi zagrożeniami finansowymi.
Międzynarodowe działania przeciwko praniu pieniędzy
W odpowiedzi na globalny problem prania pieniędzy, Unia Europejska oraz inne jurysdykcje przyjęły podobne środki przeciwdziałające temu zjawisku. Znaczący wzrost znaczenia międzynarodowych działań antyprania pieniędzy nastąpił w 1989 roku, kiedy to powstała Międzynarodowa Grupa Działań Finansowych (FATF). Grupa ta opracowuje i promuje międzynarodowe standardy mające na celu zapobieganie praniu pieniędzy. Po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 roku, mandat FATF rozszerzył się również na zwalczanie finansowania terroryzmu.
Inne ważne międzynarodowe organizacje zaangażowane w walkę z praniem pieniędzy to Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF) oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ). IMF naciska na swoich członków, aby stosowali się do międzynarodowych norm mających na celu uniemożliwienie finansowania terroryzmu. Z kolei ONZ włączyła przepisy AML do Konwencji Wiedeńskiej z 1998 roku.
KYC – Poznaj Swojego Klienta oraz Due Diligence
W instytucjach finansowych proces „Poznaj Swojego Klienta” (KYC) jest pierwszym krokiem w zapobieganiu praniu pieniędzy. Proces ten polega na weryfikacji tożsamości nowych klientów i pochodzenia ich środków. Dzięki KYC instytucje finansowe mogą na wczesnym etapie identyfikować ryzyko związane z praniem pieniędzy.
Oprócz KYC, instytucje finansowe stosują także procedurę należytej staranności (Due Diligence). Jest to ciągły proces monitorowania i analizy ryzyka związanego z istniejącymi i nowymi klientami oraz ich transakcjami. Due Diligence pozwala na identyfikację i reagowanie na podejrzane działania. Również na aktualizację informacji o klientach w celu zapewnienia zgodności z przepisami antyprania pieniędzy.
Procedura AML a kryptowaluty
Kryptowaluty stały się ważnym obszarem działań dla specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem praniu pieniędzy. Ze względu na zapewnianą anonimowość użytkowników, wirtualne monety stanowią dla przestępców wygodne narzędzie do przenoszenia funduszy. Według firmy śledzącej transakcje kryptowalutowe Chainalysis.
Oczekuje się wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących przesyłania kryptowalut. W tym tych, które będą wymagać od firm interwencji w przypadku prania pieniędzy za pomocą produktów kryptowalutowych.
Usługi kryptowalutowe będą korzystać z narzędzi śledczych takich jak Chainalysis, Elliptic i TRM Labs. Dzięki temu w czasie rzeczywistym mogą oznaczać przelewy do znanych i umieszczonych na czarnych listach portfeli.
Pytania i odpowiedzi – procedura AML
Pranie pieniędzy często polega na przeprowadzaniu środków pochodzących z nielegalnych źródeł przez firmy generujące gotówkę należące do wspólników, zawyżaniu faktur wystawianych przez firmy-słupy, grupowaniu transakcji, dzieleniu ich na mniejsze kwoty i przesyłaniu z powrotem między różnymi źródłami.
Anti-Money Laundering (AML) to zbiór prawnie uznanych zasad zapobiegających praniu pieniędzy. Customer Due Diligence (CDD) to praktyki stosowane przez instytucje finansowe w celu wykrywania i zgłaszania naruszeń AML. Know Your Client (KYC) to zastosowanie elementu CDD, które obejmuje weryfikację i ocenę potencjalnych klientów.
Pranie pieniędzy jest problemem, ponieważ umożliwia przestępcom legalizację dochodów z nielegalnych źródeł. To zjawisko podważa integralność systemów finansowych, finansuje przestępczość zorganizowaną, terroryzm i inne nielegalne działania, a także może destabilizować gospodarki i rynki finansowe.
Tak, zwykli ludzie mogą zostać wciągnięci w pranie pieniędzy, często nieświadomie. Może się to zdarzyć, gdy przestępcy wykorzystują ich konta bankowe do przesyłania środków lub gdy osoby te biorą udział w działaniach, które nieświadomie pomagają w praniu pieniędzy, na przykład poprzez zakup przedmiotów od firm-słupów.